Su Ürünleri Sektörü

Balıkçılık Sektörü


BALIKÇILIK SEKTÖRÜ

3/4’ü denizlerle çevrili olan dünyamızda en önemli besin kaynaklarından biri de yine denizlerdir. Balığın insan tarafından besin olarak tüketilmesi atalarımızın yeryüzünde yaşamaya başladığı antik çağlara dayanır.

O dönemlerde alet kullanmadan doğadan toplama yoluyla gerçekleştirilen balık avcılığı oltanın icadından bu yana epey yol kat etti. Bugün ise karşımızda yıllık üretim kapasitesi 90 milyon tonu bulan 4,3 milyon balıkçı teknesi, 52,5 milyon ton yıllık üretim hacimli yetiştiricilik işletmeleri, ve 44,9 milyon çalışanıyla bize vücudumuza dışarıdan hazır almamız gereken omega-3, EPA(Eikosapentaenoik asit), DHA(Dekosahegzaenoik asit)’lardan bol miktarda sağlamak, sofralarımıza lezzet ve keyif katmak için gece-gündüz çalışan dev bir sektör var.

Su Ürünleri Avcılığı

Bu dev sektörün en büyük ayağını avcılık oluşturuyor. Avcılık sektörü Dünya Tarım Örgütü (FAO) verilerine göre 2008’de 80 milyon tonu denizden ve 10 milyon tonu tatlı sudan olmak üzere 90 milyon ton ürün sağladı. Bu üretimin son on yılda kobya(Engraulis ringen) -El Nino Güney Salınımlarının değiştirdiği oşinografik şartlardan son derece etkilenen bir tür- avcılığındaki dalgalanmalar göz ardı edildiği takdirde çok fazla değimediğini söyleyebiliriz. Diğer türlerin avlanmasındaki dalgalanmalar ise çoğunlukla uzun vadede bir diğerini dengeleyecek şekilde gerçekleşerek toplam üretim miktarı üzerinde bir etki oluşturmadılar.


Denizlerde Kuzeybatı Pasifik halen açık arayla en çok balık avlanan bölge. Bunu ise sırasıyla Güneydoğu Pasifik, Orta Batı Pasifik ve Kuzeydoğu Atlantik izliyor. En çok avlanan 10 tür toplam avın %30’unu oluşturmak üzere av miktarını belirleyen baskın türler değişmedi.

2/3’ Asya’dan bildirilen iç su avcılığı ise 1950’den bu yana yavaş ama sabit bir yükseliş trendi gösterdi.

Akuakültür (Su Ürünleri Yetiştiriciliği)

Sektörün diğer ayağını oluşturan yetiştiricilik hızlı bir üretim artışı göstererek dünyada en hızlı büyüyen hayvansal besin üretici sektörü olarak karşımıza çıkıyor. Sucul bitki üretimiyle birlikte yetiştiricilik sektörü 2008’de 98,3 milyon ton balık üretti. Bu üretimin dünyada en baskın olduğu bölge toplam üretimin %89’unu gerçekleştiren Asya-Pasifik bölgesi oldu.

1970 – 2008 arasında %10,4 oranında üretim artışı gösteren Çin’in 2000li yıllarda ivmesi azaldı ve üretim artışı 5,4 olarak belirlendi. Kuzey Amerika ve Avrupa’daki ortalama yıllık yetiştiricilik üretimi de 2000’den bu yana %1,7’den %1,2’ye geriledi. Sektörün öncü ülkeleri olarak bildiğimiz Fransa, Japonya, İspanya gibi ülkeler ise gerileyen bir üretim gösterdiler. Gelecek 10 yılda akuakültür üretiminin artış göstereceği ancak bu artışın ivmesinin düşeceği tahmin ediliyor.

Stj. Su Ürünleri Mühendisi Feyzi Onur Durak