Akdeniz Midyesi (Mytilus galloprovincialis)

Akdeniz Midyesi (Mytilus galloprovincialis)

Akdeniz Midyesi (Mytilus galloprovincialis)



Denizel bir tür olan midye, insanoğlunun denizleri kaynak olarak kullanmaya başladığı zamanlardan bu yana önemli bir gıdadır. Tropik bölgelerden Kutup bölgelerine kadar bir çok bölgede bulunmaktadır. Ülkemizde ise ekonomik önemi ve yetiştiriciliği açısından önemli olan tür Kara midye olarak da bilinen Akdeniz midyesidir (Mytilus galloprovincialis Lam. 1819). Taksonomide hayvanlar aleminde Mollusca (Yumuşakçalar) bölümünde Bivalve yani çift kabuklular sınıfından Mytilidae familyasına ait bir türdür. Bu tür başta Karadeniz, İstanbul Boğazı, Marmara Denizi ve İzmir bölgelerinde olmak üzere ülkemiz karasularında bol miktarda bulunmaktadır. Sığ sulardan derin sulara özellikle sert zeminlere, kayalara bisus iplikleri sayesinde tutulu halde yaşayan midyeler genellikle toplama yoluyla elde edilirken günümüzde toplayıcılığın yanı sıra yetiştiriciliği gelişmiş ve kolaylıkla pazarlanabilir hale gelmiştir.

Midye Yetiştiriciliği

Besleyici değeri açısından %10 civarında protein, %1.3 yağ, %80 su ve mineral içeriğiyle önemli bir gıda olarak bir çok Avrupa ülkesinde artan tüketimi denizlerdeki stokları yetersiz kılmıştır. Ülkemizde ise tüketim alışkanlığı pek gelişmemiş olmasına rağmen yinede sevilerek tüketilen bir besin olarak restaurantlarda veya tepsilerde yerini almaktadır. Stoklardan toplanan midyenin yanı sıra yetiştiricilik için çeşitli yöntemler kullanılmaya başlanmıştır.

Midye yetiştiriciliği yöntemi ve bölgesi seçilirken tuzluluk, pH, yıllık su sıcaklığı değişimleri gibi parametrelerin iyi bilinmesi gerekmektedir. Optimum büyüme için 9-7 pH, % 0.20 tuzluluk ve 14 °C su sıcaklığı uygun bir koşul olup daha yüksek sıcaklık ve tuzluluklarda da büyüme devam eder fakat yavaşlar. % 0.40 tuzluluk ve 28 0C ‘de büyüme durur. Ayrıca midyeler suyu süzerek beslenen canlılar olduğu için yetiştiriciliğin yapılacağı bölgede yeterli akıntının olması suyun temizlenmesi için gereklidir ve su içerisinde yeterince besleyici fitoplanktonların bulunması gerekir.







Midye yetiştiriciliği yapılacak olan bölgenin endüstri bölgesi olmamasına, ötrofikasyon ve toksik etkisi olan alg çoğalmalarının olmadığı bölgeler seçilmelidir  Sanayi bölgelerine veya şehir atıklarına yakın bölgelerde toplanan midyelerde ağır metal içeriği fazla olduğu saptanmıştır, ağır metaller insan sağlığı için olumsuz etkilere sahip olduğu için midye yetiştiriciliği bu bölgelerden uzakta yapılmalıdır 

Yetiştiricilik Yöntemleri

Dip bölgede dip kültürü yöntemi kullanılırken, orta su ve yüzeyde kazık, raf, sal ve halatlar kullanılarak yapılan yetiştiricilik yöntemleri kullanılmaktadır. Bu yöntemlerde gerekli olan ise yavrular belirli zamanlarda kollektör (toplayıcı) materyal kullanılarak stoklardan alınması gerekmektedir.


Dip kültürü yönteminde yoğun stoklardan alınan yavru midyeler daha uygun koşullarda, planktonca zengin, fırtına, akıntı ve dalgaların etkisinin olmadığı sığ sulara taşınarak büyümesi beklenir. Belirli bir büyüme sonrası daha derin sulara dreçlerle taşınarak Pazar boylarına ulaşması beklenir.
Sal kültürü; Strafor, fiberglas, tahta v.b materyallerin deniz yüzeyine bırakılır ve dip zemine bırakılan bir betona bağlanarak sabitlenir. Sallara deniz dibine değmeyecek kadar uzunlukta halatlar asılır böylelikle deniz dibindeki midyelerle beslenen canlılar uzak tutulur. Toplanan yavru midyelerin halatlara bisus iplikleri ile tutunması sağlanır ve pazar boyuna gelmesi beklenir.
Halat kültürü; Deniz yüzeyinde yatay olarak uzanan halat beden olarak kullanılır ve bu halata belirli aralıklarla yüzdürücüler bağlanır. Yatay olan bedene dik olarak yine belirli aralık ve uzunluklarda dikey halatlar yerleştirilir. Gerektiğinde seyreltme işlemleri uygulanarak pazar boyuna ulaşana kadar yetiştiricilik devam eder. Bu yöntem kış şartlarına karşı çok dayanıklıdır ve yaygın bir kullanıma sahiptir.
Kazık(sırık) kültürü; Bu yöntemde üreticiye göre değişen aralıkta ve uzunluklarda su içerisinde çürümeye karşı dayanıklı olan ağaç materyalden hazırlanmış sırıklar deniz dibine dik olarak çakılır. Toplanan yavru midyeler bu sırıklara tutturularak yetiştiricilik yapılmaktadır.

Onur KASAP