FENER BALIĞI

Fener balığının yaşam alanları

Fener balığı yada şeytan balığı olarak da bilinen ve tarih öncesinden kalan korkunç bir canavarmış gibi görünen Lophius sp, Lophiidae familyası içinde yer alır. Norveç’in kuzeyindeki Barents Denizi’nden Afrika ve Avrupa kıtalarının birbirine en çok yaklaştığı Cebelitarık Boğazı’na kadar çok geniş bir alana yayılan Fener balığı, Türkiye’nin neredeyse tüm denizlerinde yaşayabilen ve ticari balıkçılıkta da önemi son derece büyük olan bir türdür. Taksonomik değerlendirmede Avrupa kıyılarında iki farklı fener balığı tarif edilir: Lophius piscatorius ve Lophius budegassa. Bunlardan L. piscatorius, İngiltere ve çevresinde genellikle ticari su ürünleri pazarında en çok avlanan türdür.

Fener balığı anatomisi

Vücudunun ön tarafı, üstten ve alttan basık, arka tarafı da yanlardan basık ve yuvarlak olan fener balığı, sahip olduğu ve neredeyse vücudunun önünün tamamını kaplayan büyük ağzı ve bu ağzı çevreleyen dişleri ile derin sularda ve bentik zondaki avcı balıkların arasında sayılır. Kumun ve su çayırları ile yosunlarının arasında gizlenmek için özelleşmiş pelvik ve pektoral yüzgeçleri vardır. Bu yüzgeçler onu gerek avlarından ve yada avcılarından saklanırken gerekse avlanırken kendini gizlemesinde son derece faydalıdır. Ortalama 350 metreye kadar olan derinliklerde kolayca yaşar ve ürer. Gövdesini gizleyebileceği kumluk ve çakıllık arazilerle kanal sularının zeminlerinde yaşamını sürdürebilir. Derisinin üstü, kolaylıkla kamufle olabilmek için yoğun bir şekilde pigmentlerle kaplıdır ve bulunduğu zemine kısa süre içinde uyum sağlayarak avcılarına karşı neredeyse görünmez olur.

Fener balığının üreme periyodu

Mart ayından ağustos ayına kadarki zaman diliminde üreyen Fener balığının üreme döngüsü ise akvaryumlarda yaşayan Betta ve Gurami’ler ile uzaktan benzerlik gösterir. Ortalama 1,5-2 metre gibi kolayca ışık alan bir derinlikte, bir kaç metre yüksekliğinde ve 10 metreye yakın genişlikteki şeffaf ve jelatine benzeyen, serbest yüzme kabiliyetine sahip bir madde üreten dişi balıklar, yumurtalarını bu maddenin içine bırakır ve erkekler de gelip bu maddenin içinde bulunan yumurtaları kendi üreme sıvıları ile döller. Yumurta aşamasının bitmesinin ardından yumurtalar açıldığında balıkların serbestçe yüzmesini sağlayan yüzgeçleri gelişmiş haldedir.

Fener balığı nasıl ışık saçar

Fener balığının karakteristik özeliklerinden en önemlisi, başının önüne doğru uzanan, dorsal yüzgecinin özelleşmiş bir bir kısmı olarak kabul edilebilecek ve bir kaç filamentin bir araya gelerek oluşturduğu ve balığın her yöne sorunsuzca hareket ettirebileceği özel bir organın varlığıdır. Ucunda biyoluminesans, yani ışıma kabiliyetine sahip bakterilerin simbiyotik yaşam ilişkisi dahilinde yer aldığı bu organ, derin ve karanlık sularda balığın avlarını cezbetmesini ve avını kolayca yakalamasında etkili olan muhteşem bir yapıdır. Bu organdaki ılık,  ışık saçan bakteriler tarafından oluşturulur.

Su ürünleri sektörü içinde Fener balığı, kırmızı ete daha yakın olan tadı ve sert yapısı ile son derece revaçta olan kılçığı az yada kılçıksız olarak sınıflandırılabilecek önemli bir türdür. Gövdesinin kuyruk tarafına doğru olan kısmı özellikle şişte yada tavuk sote gibi domates, biber, mantar ve soğanla tavada pişirilebilir. Ayrıca baş tarafındaki kemikler kaynatılarak içine çeşitli baharatlar yada sebzeler de katılarak çorba yapılabilir. Kereviz ve karabiber bu balığa özellikle çok yakışır.